Krizler gerek kurumsal gerekse gündelik hayatta sık sık karşılaşılan olgulardır. Kriz yönetimi becerisi kişinin veya kurumun kendini zorlu durumlardan en zararsız şekilde çıkarmasını sağlayan beceridir. Oluşan kriz durumlarının doğru şekilde yönetilmesi, özellikle kurumlar için büyük önem taşımaktadır.
Kriz yönetimi nedir? Kendi içerisinde belirli aşamaları ve yöntemleri olan, profesyonel iş hayatında ve gündelik hayatta büyük önem taşıyan bir beceridir. Şirketlerin üst düzey çalışanlarında olmazsa olmaz olan bu beceri, şirketleri büyük zararlardan döndürebilir. Krizin nasıl yönetilmesi gerektiğini merak ediyor ve bu beceriyi edinmek istiyorsanız, buraya tıklayarak bizler ile iletişime geçebilirsiniz.
Kriz Nedir?
Krizin nasıl yönetileceğini bilmek için öncelikli olarak krizin ne olduğunu bilmek gerekir. Genel bir tanımla krizi açıklayacak olursak; bir örgütün varlığını, işleyişini, hedeflediği noktalara ulaşmasını ve sürdürülebilirliğini tehlikeye sokan durumlara verilen genel ada kriz denilmektedir.
Kriz durumunda olan şirketlerin üst düzey yöneticileri, krizi önlemek açısından hızlı kararlar almak zorundadırlar. Hızlı şekilde alınacak olan kararların, doğru kararlar olması, şirketin geleceği açısından büyük önem taşır. Tam olarak burada kriz yönetimi becerisi devreye girmektedir. Krizin nasıl yönetileceği becerisine sahip olmayan kişiler, kriz döneminde şirketi çıkmaza sokup, şirketin geri dönülmesi mümkün olmayan bir konuma gerilemesine hatta ve hatta batmasına sebebiyet verebilir.
Krizler şirketler için genel olarak 2 ana başlık altında meydana gelmektedir. Bunlardan ilki çevresel etkenlere bağlı olan krizlerdir. İkincisi ise kurumsal etkenlere bağlı olan krizlerdir.
Çevresel etkenlere bağlı olan krizler, şirketin bulunduğu ülkenin ekonomisine, dünyanın ekonomik durumuna, teknolojik gelişmelere bağlı olabilir. Kurumsal etkenlere bağlı olan krizler ise yönetici ekibinden, çalışanlardan, bütçenin yeterli olmamasından kaynaklanabilir.
Kriz Örnekleri
Krizlerin ne olduğunu daha net anlatmak adına, birkaç kriz örneği vermek istiyoruz. Hepimizin bildiği üzere Covid-19 salgını birdenbire ortaya çıkıp tüm dünyayı büyük bir krize soktu. Covid-19 salgınının oluşturduğu krizi yönetmeyi başaramayan şirketler birer birer iflasını açıkladı.
Fazlasıyla beklenmedik olan pandemi sürecinden başarı ile çıkan, yani kriz yönetimini iyi yapan şirketler ise yollarına daha güçlü biçimde devam etmektedirler. Pandemi örneğinden de anlaşılabileceği üzere krizler, genellikle kimsenin tahmin etmediği, olasılığı oldukça düşük olayların gerçekleşmesi sonucunda oluşmaktadır.
Kriz Yönetimi Nedir?
Kriz durumu önceden kestirilemediği için, şirketlerin bu durumdan olabildiğince az zararla çıkması için nitelikli eleman ihtiyacı bulunmaktadır. Bir şirket ancak bünyesinde bulunan nitelikli elemanların iyi kriz yönetimi yapması sayesinde kriz durumunu zararsız bir biçimde atlatabilir.
Aynı zamanda kurumun kendi içerisinde geliştirmiş olduğu strateji ve yöntemler de kurumun krizden kolaylıkla çıkmasına olanak tanıyacaktır. Şirket veya kurum krizin gerçekleşebileceği gerçeğinin farkında olmalı ve buna göre ön hazırlık yapmalıdır.
Kriz Yönetimi Becerisi Kazanmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
Krizi iyi bir biçimde yönetecek becerilere sahip olmak, şirkette bulunduğunuz pozisyondan terfi etmenize veya kendi şirketinizin hedeflere ulaşmasına olanak tanımanıza yardımcı olur. Bu becerinin kazanılması için yapılması gereken en önemli adımlardan biri danışmanlık almaktır. Danışmanlık hizmetlerimizden faydalanmak için buraya tıklayıp, bizler ile iletişime geçmeniz yeterlidir.
Kriz yönetimi becerinizi geliştirmenin bir diğer yolu ise daha önceden şirketlerin yaşamış olduğu kriz örneklerini araştırmanızdır. Kriz örneklerini araştırırken başarılı ve başarısız örnekleri iyice incelemeniz gerekir. İncelediğiniz örnekler, gerçek hayatta şirketlerin yaşadığı zorlu durumları ve bu durumlarda uyguladıkları aksiyonların sonucunu sizlere detaylı olarak gösterecektir.
İncelediğiniz örneklerden sonra, başarılı ve başarısız kriz yönetim süreçlerinden çıkardığınız dersleri not alabilir ve kriz durumunda yapılan hamlelerin mantığına daha hâkim olabilirsiniz. Hamlelerin mantığına hâkim olduktan sonra, hangi mantığın hangi durumlarda işe yarayacağını, hangilerinin ise işe yaramayacağını kavramış olursunuz.
Kriz Yönetimi Aşamaları
Uzun vadeli hedeflerine ve amaçlarına ulaşmak isteyen şirketler, krizi doğru biçimde yönetmek için belirli aşamaları uygulayabilirler. Kriz yönetimi aşamaları 4 temel adımdan oluşmaktadır. Bu aşamalar aşağıdaki gibidir:
- Azaltma
- Hazırlık
- Müdahale
- Kurtarma (Yenileme)
Bu 4 fazlı yönetim aşaması sayesinde krizler, asgari düzeyde hasarla atlatılıp, daha güçlü şirketlerin ortaya çıkmasına olanak tanır.
Aşama 1: Azaltma (Kriz Öncesi)
Kriz durumunu yönetebilmek için ilk aşama olan azaltma aşaması oldukça büyük önem taşır. Azaltma aşaması, olası bir kriz durumunda oluşacak olumsuz etkiyi en hafife indirgemeye çalışmaktadır. Azaltma aşamasını sorunsuz bir biçimde tamamlamak için dikkate alınması gerekenler:
- En hızlı biçimde risk yönetim ekibi oluşturulmalıdır.
- Hızlı eylem alabilecek bir koordinatör belirlenmelidir.
- Kriz durumunda kurumun işleyişinin bozulmaması ve sürekli hizmet vermesi adına yapması gereken stratejiler oluşturulmalıdır.
- Olası kriz anında sorunsuz iletişim için kusursuz bir iletişim ağı kurulmalıdır.
- Kriz zamanında alınan bilgiler oldukça önemli olduğu için en doğru bilgi kaynağı belirlenmelidir.
- Kriz durumunda, şirketin maddi alanda en fazla etkileneceği departmanları belirlenmelidir.
Yapılan bu işlemlerin sonucunda kriz yönetim aşamaları arasında 1. sırada yer alan azaltma aşaması tamamlanmış olur.
Aşama 2: Hazırlık (Kriz Öncesi)
Hazırlık aşamasının temelinde dikkat edilmesi gereken 3 ana unsur bulunur.
- Sigorta poliçesinin neleri kapsadığından emin olmak.
- Yönetim kurulu toplantıları için gereken ortamları hem sanal hem fiziksel sağlamak.
- Kriz esnasında düzgün işleyecek bir iletişim planı kurmak.
Hazırlık aşaması esnasında dikkatte alınacak bu 3 temel adım sayesinde olası kriz dönemine hazırlıklı girmiş olursunuz. Kriz için oluşturulan iletişim planının geliştirilmesi ve yönetim kurulunun sanal oylama ile karar alabilmesi gibi yenilikleri şirketinize kazandırmanız da kriz yönetimi açısından oldukça büyük önem taşır.
Hazırlık aşamasında, kurum içerisinde bulunan kilit elemanlar, kriz ile ilgili sinyalleri yakalayabilirler. Bunun için kurumun kriz yönetim birimi bulunması oldukça büyük önem taşır. Kurulacak kriz yönetim birimi ve bu birimin elinde bulunduracağı teknolojik imkanları kullanması, şirketin veya kurumun yaşanabilecek krizden en az hasar almasına olanak tanır.
Aşama 3: Müdahale (Kriz Esnasında)
Müdahale aşamasında yapılması gereken oldukça fazla sayıda madde bulunmaktadır. Bu aşamada bilinmesi gereken en önemli konuların başında, en önemli risklerin belirlenmesi maddesi yer alır. Yapılacak olan risk analizi sonrasında, spesifik tehdidin ve krizin ne olduğu, kimlerin bu risklere dahil olduğu, hangi müdahale planlarının işleyeceği belirlenmelidir.
Kriz yönetim aşamaları arasında oldukça kritik bir yeri olan müdahale aşamasında yapılması gerekenler:
- En acil problemler belirlenir.
- Kilit elemanlar ile sürekli olarak iletişim kurulur.
- Bütçe sonuçlarına bakarak analiz yapılıp, acil durum planı oluşturulur.
- İş sürekliliği planı devreye konur.
- Gerekirse uzaktan çalışmaya geçilir.
- Personellerin ihtiyaçları yeniden yapılandırılır.
- Hisse ortaklarının kriz nedeniyle oluşturacağı stres ortamı, profesyonellikle kontrol altına alınır.
- Sigortadan kriz durumunda gelebilecek tüm kaynaklara erişilip, gelir ve gider dengelemesi yapılır.
- Krizin kuruluşun neresinde yoğunlaştığı belirlenir.
- Belirlenen zayıf noktalara, kriz esnası ve sonrasında yapılacak takviyeler ile bu alanlar güçlendirilir.
- Uzun vadeli planların yerini, kısa vadeli ve etkili planlar almalıdır.
- Personelin, kriz esnasında yaşadığı stresi azaltmak amacıyla psikolojik destek alması sağlanmalıdır.
Kriz yönetim aşamaları arasında müdahale aşaması, stresin yoğun olduğu ve krizin en etkili biçimde hissedildiği aşamadır. Bu aşamada yapılacak müdahaleler, şirketin gelecekteki konumunu doğrudan belirler. Bu sebeple özellikle bu aşamada, nitelikli elemanların ne kadar önemli olduğu doğrudan gözlenebilir.
Nitelikli eleman sayınızı artırmak veya daha nitelikli bir çalışan olmak istiyorsanız, bizler ile iletişime geçebilirsiniz.
Aşama 4: Kurtarma (Kriz Sonrasında)
Son aşama olan kurtarma aşamasının bir diğer adı yenilemedir. Kurtarma aşamasına gelindiğinde kriz fiilen bitmiş olsa bile, krizin etkileri kurum üzerinde halen gözlemlenmektedir. Kriz yönetiminin son aşaması olan kurtarma aşamasında yapılması gerekenler ise:
- Yeni oluşan kriz sonrası ortamda nelerin mümkün olup nelerin olmadığı belirlenir.
- Güçlü stratejik planlamalar yapılır.
- Uzun vadeli hedef ve planların hangilerinin gerçekleşmesi daha olasıysa o yönde ilerlenir.
- Uzun vade için daha iyi kararlar alınır.
- Kısa vadede oluşan olumsuz etkilerin tamamının ortadan kaldırılmasına odaklanılır.
- Varsa yenileme kaynaklarına ulaşılıp, gerekli nakit kuruma kazandırılır.
Son aşama olan kurtarma (yenileme) aşaması sonrasında, kurum uzun vadede nasıl daha başarılı olacağını belirler. Kısa vadede ise krizin oluşturmuş olduğu zararlı etkilerin nasıl ortadan kaldırılacağı düşünülmelidir.
Kriz Yönetimi Nasıl Yapılmalıdır?
Krizin kendi anlamından krizin yönetim aşamalarına kadar pek çok konuda sizlere bilgiler verdik. Şimdi ise sıra tüm bilgileri toplayarak kriz yönetimi nasıl yapılmalıdır sorusuna yanıt vermeye geldi. Krizi kaliteli biçimde yönetmek istiyorsanız, öncelikli olarak krize hazırlıklı olmanız gerekir.
Hazırlık yapmayan pek çok kuruluş, krizin oluşturduğu etkilerden ağır yara aldıkları için, profesyonel iş hayatına veda etmektedir. Bu duruma hazırlıklı olmak için piyasanın ve çevrenin verdiği sinyaller iyi analiz edilmelidir. Bunun yapılabilmesi için ise kalifiye eleman ihtiyacı bulunmaktadır.
Daha önce yaşanan krizlerden ders çıkarmanız, krize nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda sizlere büyük bilgiler sunacaktır. Çoğu kriz bir anda meydana gelir ve etkileri oldukça uzun sürebilir. Kriz durumunu iyi yönetebilmenin altın sırrı, kriz durumuna hazırlıklı olmaktan geçer.
Kriz yönetimi, krizin gerçekleştiği anda yapılacak müdahaleleri içinde kapsar. Bu kısımda yapılacak olan müdahaleler, krizin uzun ve kısa vadede şirket üzerinde yapacağı negatif etkiyi azaltabileceği gibi, krizin oluşturduğu negatif etkinin artmasına da sebebiyet verebilir. Bu nedenle krizin nasıl yönetileceğini bilen insanlar ile çalışmak ve bu insanlardan biri olmak oldukça önemlidir.
Kriz esnasında iletişim kanallarının aktif olması, ekonomik durumu dengeleyecek düzenlemelerin yapılması, ihtiyaçların yeniden listelenmesi ve yerine getirilmesi de elzemdir. Hatta kriz durumda çalışanların yaşayacağı psikolojik baskıyı azaltmak adına, uzman kişilerden danışmanlık hizmeti de alınabilir. Kriz sona erdikten sonra kurum içerisinde yenileme planları başlamalıdır. Yenileme planlarının ilk kısmı, krizin sebebiyet verdiği ve krizin bitmesine karşın bitmeyen olumsuz etkileri ortadan kaldırmaktır. Yenileme planının ikinci kısmı ise uzun vadede kurumun hedeflerini yeniden belirlemesi olarak tanımlanabilir.
Bilgi Akademi
25 yılı aşkın bir süredir bireysel gelişim ve danışmanlık hizmetleriyle birlikte Bilgi Akademi çatısı altında Koçluk ve Bireysel Gelişim Program ve Hizmetleri vermektedir.
Bilgi Akademi’de verilen programler İstanbul Gedik Üniversitesi akreditasyonu ve kalitesi ile verilmektedir.
Kurumumuz ICF (MCC) ünvanlı koç Nursel KALENDER tarafından kurulmuş olup, verilen koçluk program ve hizmetleri Koçluk Etik Standartlarına uygun olarak verilmektedir.