Koçlukta Güçlü Ricalar Nedir ve Neden Etkilidir?

Koçlukta güçlü ricalar, talimat vermek yerine danışanın özgürlüğünü ve sorumluluğunu hatırlatan, net ve olumlu çağrılardır. Bu yaklaşım, danışanın öz yeterliliğini besler, farkındalığı artırır ve küçük ama düzenli adımlarla ilerleme sağlar.

• Motivasyonu yükseltir ve eylem bariyerini düşürür.
• Danışanın seçme hakkını korur; öz disiplin ve sahiplenmeyi güçlendirir.
• Koç–danışan güvenini pekiştirir; netlik ve odağı artırır.

Koçlukta Güçlü Ricalar Örnekleri

Aşağıdaki örnekleri bağlama, hedefe ve danışanın kapasitesine göre uyarlayın:

• “Bugün hedefin doğrultusunda tek bir küçük adım atabilir misin? Hangi adım en kolay?”
• “Önündeki üç seçeneği not edip, her biri için ilk 15 dakikalık eylemi planlamaya var mısın?”
• “Kaynaklarını gözden geçirip destek alabileceğin iki kişiyi belirlemeni rica edebilir miyim?”
• “Hafta sonu 20 dakikalık iki yürüyüş ekleyebilir misin? Sonraki görüşmede nasıl hissettirdiğini konuşalım.”

Ödevlendirme: Hedefe Giden Yol Haritası

Ödevlendirme, güçlü ricadan sonraki doğal adım olup danışanın ilerlemesini görünür kılar. Etkili bir ödev şu özellikleri taşır: hedefe uygun, ölçülebilir, ulaşılabilir, zamanlı ve başarı kriteri net.

Ödevlendirme Nasıl Yapılmalı?

1. Hedefle hizala: Danışanın önceliğini netleştir.
2. Mikro adımlara böl: 15–30 dakikalık bloklar planla.
3. Engelleri öngör: Alternatif/“B planı” belirle.
4. Ölçüt koy: “Bu hafta 3 kez…”, “Görüşmeye kadar 2 kaynak…” gibi.
5. Takip ritmi kur: Tarih/saat belirle; ilerlemeyi kaydet.

Ödevlendirme Örnekleri

• “Pazara kadar kariyer hedefinle ilgili 3 ilanı değerlendir ve 1 aksiyon seç.”
• “Bu hafta 3 gün 20’şer dakika derin çalışma; bitince kısa not yaz.”
• “Güçlü yönlerin listeni hazırla; her biri için işte 1 kullanım alanı bul.”

Geri Bildirim: Yapıcı ve Destekleyici Yaklaşım

Geri bildirim; yargıdan arınmış, gözleme dayalı ve hedefle bağlantılı olduğunda gelişim tetikleyicisidir.

• Gözlemle başla: “Geçen hafta verdiğin sözü üç kez tuttuğunu fark ettim.”
• Etkisini belirt: “Bu tutarlılık, güvenini ve hızını artırıyor.”
• Davet et: “Bunu sürdürebilmen için bugün neye ihtiyaç var?”

Örnek cümleler: “İlerlemen etkileyici; özellikle engelde kalmayıp seçenek üretmen güçlü yanın.”, “Yaratıcı çözümler getirdin; bunu bir çalışma rutinine dönüştürmeyi ister misin?”

Kaynaklar ve İleri Okuma

Koçluk etiği ve profesyonel standartlar için ICF Koçluk Etik Standartları sayfasını inceleyebilirsiniz. Koçluk yöntemleri hakkında derinleşmek isterseniz sitemizdeki Koçluk Modelleri yazısına göz atın.